پوسیدگی دندان

پوسیدگی های دندانی یکی از بیماری های شایع دهان و دندان است. فعالیت میکروب ها در سطح دندان سبب بروز پوسیدگی دندانی می شود . فعالیت میکروب ها به آرامی در ساختمان دندان پیشرفت می کنند. پوسیدگی های دندانی در اثر دو عامل باکتری های موجود در دهان و مصرف مواد غذایی حاوی نشاسته و قندی رخ می دهد که منجر به تخریب بافت سخت دندان می شود .

قابل توجه است که وجود حدی از میکروب یک امر طبیعی است اما نباید به رعایت بهداشت دندان و دهان خود بی توجه باشیم زیرا همین امر سبب تخریب بیشتر ساختمان دندان می شود. باکتری های دهان با تکیه های غذایی و بزاق دهان ترکیب شده و ماده ای چسبناک و شفاف به نام پلاک را تولید می کنند که با تجمع پلاک ها بتدریج سخت تر شده و منجر به پوسیدگی می شود .

پوسیدگی سبب ایجاد حفره در دندان شده و با پیشرفت پوسیدگی ساختمان دندان تخریب شده و به ریشه دندان نزدیک تر شده و همین امر سبب درد دندان می شود. درد دندان به تدریج بیشتر می شود و به خصوص در معرض قرار گرفتن در معرض گرما، سرما و نوشیدنی های شیرین شدت پیدا می کند.

 

پوسیدگی دندان چیست؟

پوسیدگی دندان با تولید اسید شروع می شود و ناشی از متابولیسم باکتری ها در پلاک دندانی است. پلاک یک توده بی رنگ و چسبناک از میکروارگانیسم ها و پلی ساکاریت ها است که در اطراف دندان تشکیل می شود و به دندان ها و لثه ها می چسبد و این خود باکتری تولید کننده اسید را می پرورد و محصولات عالی ناشی از سوخت و ساز آن ها را در تماس با سطح دندان نگاه می دارد.

پوسیدگی دندان وقتی ایجاد می شود که یک سوراخ (حفره) در دندان ایجاد می شود. این می تواند افراد در هر سنی و حتی کودکان بسیار کوچک را تحت تأثیر قرار دهد.

پوسیدگی دندان بیماری است که می تواند باعث درد و عفونت شود. در کودکان، می تواند بر رشد، تغذیه، گفتار و رشد فک تأثیر بگذارد. نیمی از کودکان زیر 6 سال در استرالیا دچار پوسیدگی دندان های شیری درمان نشده هستند.

با این وجود می توان از پوسیدگی دندان پیشگیری یا درمان کرد.

مراحل پوسیدگی دندان چیست؟

اسید پلاک به مینای دندان که لایه خارجی دندان است حمله می کند. حملات مکرر اسید لایه مینا را از بین می برد. علائم پوسیدگی دندان اغلب با لکه سفید شروع می شود، معمولاً در نزدیکی خط لثه.

اگر درمان نشود می تواند به یک سوراخ یا حفره تبدیل شود.اگر حفره درمان نشود، پوسیدگی می تواند به عمق دندان وارد شود و باعث دندان درد یا آبسه شود. در مراحل بعدی پوسیدگی، دندان زرد قهوه ای یا سیاه به نظر می رسد. پوسیدگی دندان با اسید ناشی از حمله پلاک به مینا شروع می شود. حملات مکرر منجر به پوسیدگی دندان می شود.

نشانه های پوسیدگی دندان

اگر پوسیدگی دندان درمان نشود، می تواند منجر به موارد زیر شود:

• حساسیت دندان (به عنوان مثال، به غذای گرم یا سرد یا نوشیدنی)
• لکه های قهوه ای، سیاه یا سفید روی سطح دندان
• احساس درد در هنگام گاز زدن یا جویدن غذا
• لثه های قرمز و متورم
• صورت متورم
• دندان درد
• تغییر رنگ مینای دندان و حساس شدن آن
• سوراخ شدن محل پوسیدگی
• بوی بد دهان

علائم خود را بررسی کنید، از دندان و مشکلات دندانپزشکی استفاده کنید.

عوامل موثر در کاهش پوسیدگی های دندانی

پوسیدگی دندان توسط پلاک – یک لایه چسبنده از میکروب ها در دهان ایجاد می شود. میکروب های موجود در پلاک، قند موجود در غذا و نوشیدنی را به اسید تبدیل می کنند که می تواند به تدریج به دندان آسیب برساند.

به احتمال زیاد دچار پوسیدگی دندان می شوید اگر:

• شما بیماری لثه دارید
• دندان های کج دارید، یعنی تمیز کردن آن ها دشوارتر است
• شما سیگار می کشید
• شما دارویی مصرف می کنید که باعث خشکی دهان می شود، مانند داروهای آسم
• شما به لثه یا دندان خود ضربه خورده اید

یکی دیگر از عواملی که نقش بسزایی در کاهش پوسیدگی های دندانی دارد رعایت بهداشت دهان و دندان می باشد. استفاده از دهانشویه ها، نخ دندان و مسواک زدن منظم از عوامل موثر در کاهش پوسیدگی های دندانی است، شایان ذکر است، انتخاب نخ دندان و مسواک مناسب بسیار حائز اهمیت می باشد لذا برای انتخاب جنس نخ دندان و مسواک مناسب حتما با دندانپزشک مشورت نمایید.

در برنامه های پیشگیری از پوسیدگی دندان رژیم غذایی مناسب می تواند موثر باشد لذا بعد از وعده های غذایی و غذای سبک باید مسواک زد و دهان را شستشو داد با برنامه ریزی مناسب و بهداشت مناسب دهان و دندان و یک رژیم غذایی متعادل خطر پوسیدگی زایی به شدت کاهش می یابد. فراموش نکنید برای اینکه همیشه دندان های سالم داشته  باشید هر سه ماه یک بار مسواک خود را تعویض کنید و هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه نمایید.

چه موقع باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

از آن جا که می توانید بدون هیچ علامتی پوسیدگی دندان داشته باشید، باید مرتباً به دندانپزشک مراجعه کنید زیرا آن ها پوسیدگی دندان را بررسی می کنند.

از دندانپزشک خود سوال کنید برای قرار ملاقات آماده می شوید؟ برای نکات کلی درباره این که از پزشک عمومی یا متخصص خود چه سالی بپرسید، از سازنده سوال استفاده کنید

پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان

با استفاده از موارد زیر می توان از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد:

مسواک زدن دو بار در روز به مدت 2 دقیقه با استفاده از خمیر دندان های حاوی فلوراید
داشتن غذاهای شیرین و نوشیدنی های شیرین فقط گاهی آب بهترین نوشیدنی است
داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل
تنقلات شیرین را محدود یا از آن ها اجتناب کنید
انجام معاینات منظم دندانپزشکی بسیاری از متخصصان بهداشت دندان هر 6 ماه یک قرار ملاقات را توصیه می کنند
دندان های کودکان مینای دندان نرم و نازک تری دارند، بنابراین به راحتی دندان های بزرگتر خراب می شوند.

اگر فرزند خردسال دارید، می توانید با جلوگیری از پوسیدگی دندان های آن ها:

دندان های خود را روزانه دو بار تمیز کنید.
از مصرف نوشیدنی های شیرین مانند آب میوه و غذای شیرین اجتناب کنید.
تمیز و سالم نگه داشتن دندان ها و لثه های خود برای جلوگیری از عبور میکروب های پوسیدگی هنگام تقسیم قاشق یا غذای آن ها

علاوه بر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و همین طور تغذیه مناسب که جز مراقبت های خانگی است والدین مسئول آن هستند و به عنوان اصلی ترین روش های پیشگیری از پوسیدگی از آن ها یاد می شود . یکی از روش های پیشگیری از پوسیدگی در کودکان فلوراید تراپی و فیشورسیلانت یا شیار پوش است . انجام فیشورسلانت و فلوراید تراپی بدون نیاز به هیچ گونه بی حسی و در زمان کوتاهی انجام می شود.

درمان پوسیدگی دندان

درمان در مراحل اولیه می تواند پوسیدگی دندان را متوقف یا حتی درمان کند.

اگر خفیف باشد، با استفاده از فلوراید و اقدامات پیشگیرانه می توان پوسیدگی دندان را درمان کرد. در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند که برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، یک لایه مخصوص روی دندان های سالم پشت قرار دهید.

در صورتی که پوسیدگی در مراحل اولیه باشد با درمان فلوراید از پیشرفت آن جلوگیری می شود اما اگر پوسیدگی به مینای دندان آسیب زده باشد. دندانپزشک قسمت نرم دندان از محل پوسیدگی را جدا می کند و داخل حفره ایجاد شده را با مواد مخصوص پر می کند. اگر هم مشکل در ریشه دندان ایجاد شده باشد ممکن است کار به عصب کشی دندان برسد در این روش عصب به طور کامل از دندان خارج می شود و دندان را پر می کنند سپس دندان را روکش قرار داده می شود . بعد در صورتی که میزان آسیب دندان چنان زیاد باشد که قابل بازیابی و ترمیم نباشد ممکن است دندان کشیده شود.

نتیجه گیری

اگر شما از نیاز به درمان پوسیدگی دندان دارید می توانید با کلینیک دندانپزشکی وصال تماس بگیرید تا همکاران ما شما را در انتخاب روش مناسب و هزینه درمان پوسیدگی دندان راهنمایی نمایند.